100+ thuật ngữ Blockchain và Crypto quan trọng cần biết!

Thông tin trong crypto rất phổ quát và mang nhiều thuật ngữ mới lạ, để giúp anh em tiện lợi hơn trong việc hiểu những thuật ngữ cũng như nghiên cứu thông tin những dự án, Coin98 Insights đã lên một danh sách những thuật ngữ Blockchain quan yếu và thường sử dụng trong thị trường crypto để anh em tham khảo.

This Post: 100+ thuật ngữ Blockchain và Crypto quan trọng cần biết!

Anh em muốn tìm thuật ngữ nào thì mang thể sử dụng phím tắt Ctrl + F và nhập từ khóa để tìm kiếm nhanh hơn và chuẩn xác hơn. Nếu anh em thấy bất kỳ từ nào ko mang trong danh sách thì anh em comment để Coin98 Insights cập nhật đầy đủ hơn nhé!

Altcoin

Altcoin là tên gọi chung của những loại cryptocurrency khác với Bitcoin. Phần to những Altcoin trước đây đều là những phiên bản cải tiến của Bitcoin. Hiện nay, những Altcoin là Token Utility (token đa dụng) đại diện cho một dự án và mang trị giá sử dụng trong hệ sinh thái của dự án. 

Ví dụ: LINK token sử dụng để trả tiền Node Operator, BNB sử dụng để trả phí giao dịch trên sàn Binance.

AMA – Hỏi tôi bất cứ thứ gì

AMA là viết tắt của Ask Me Anything – Hỏi tôi bất cứ thứ gì, là một sự kiện online tư vấn những thắc mắc của cùng đồng. AMA mang thể là Livestream, hoặc live tư vấn trên Facebook, Telegram… tư vấn thắc mắc. 

AMA cũng là chuyên mục được rất nhiều anh em yêu thích của Coin98 Wallet. Hàng tuần, Coin98 Wallet sẽ mang một buổi AMA với một dự án nhằm tư vấn mọi thắc mắc của cùng đồng, ngoài ra còn mang một phần thưởng Airdrop dành cho những thắc mắc hay do chính dự án chọn.

Buổi AMA giữa Coin98 Wallet và Avalanche Turkey

Airdrop

Airdrop là hình thức tặng token miễn phí cho người sử dụng. Một số hình Airdrop thường thấy là: Retroactive, Hold & Stake token chủ, Thực hiện những nhiệm vụ theo yêu cầu của dự án,…

Airdrop thường được sử dụng trong những chiến lược quảng cáo, giới thiệu dự án ICO để thu hút người sử dụng tham gia vào cùng đồng dự án coin.

ASIC

ASIC (Application-Specific Integrated Circuit) là mạch tích hợp chuyên dụng được sản xuất dành riêng cho một mục đích cụ thể. Ví dụ như máy đào Bitcoin ASIC, đây là máy đào làm việc với hiệu suất khai thác tối ưu nhất vì tất cả tài nguyên của chúng sẽ tập trung để thực hiện một nhu cầu đó là đào Bitcoin.

Máy đào coin ASIC.

ATH – Cao nhất mọi thời đại

ATH (All Time High) là điểm cao nhất (mang thể là về giá hoặc vốn hóa) mà một đồng coin, một cổ phiếu,… đạt được trong lịch sử giá của nó.

Ví dụ: ATH của Bitcoin là $64,000.

Aggregator

Aggregator là một nền tảng tổng hợp nhiều tính năng khác nhau. Ví dụ như vừa mang thể swap, vừa lending,…

Algorithmic Stablecoin – Stablecoin thuật toán

Algorithmic Stablecoin (Stablecoin thuật toán) là một mô phỏng Stablecoin kiểu mới, với cơ chế giữ giá tại $1 dựa vào thuật toán chứ ko phải tài sản phía sau tương trợ. 

Ví dụ của Algorithmic Stablecoin là UST với việc tăng giảm cung cầu của LUNA để giữ giá UST.

BAGHOLDER

BAGHOLDER là những người nắm giữ coin số lượng to để chờ giá lên và bán trong tương lai.

Bắt đáy

Bắt đáy (Bottom Fishing) là hành động tìm vào ở giá thấp của nhà đầu tư. Với suy nghĩ rằng điểm đó là giá thấp nhất mang thể và kỳ vọng giá sẽ tăng trở lại để kiếm lợi nhuận to.

Blockchain

Blockchain là một hạ tầng dữ liệu phân cấp lưu trữ thông tin trong những khối được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở rộng theo thời kì. 

Hiểu thuần tuý, Blockchain là một cuốn sổ dòng điện tử được phân phối trên nhiều máy tính khác nhau, lưu trữ mọi thông tin giao dịch, và đảm bảo những thông tin đó ko thể bị thay đổi dưới bất kỳ hình thức nào. Mọi thông tin được lưu trên cuốn sổ dòng đó sẽ được xác nhận bởi hàng loạt máy tính được kết nối trong một mạng lưới chung. Sẽ ko một cỗ máy nào mang khả năng thay đổi, viết đè lên hay xóa dữ liệu trong cuốn sổ dòng đó.

Bull Market (Bullish) – Thị trường Bò

Bull market (hay Bullish) là thuật ngữ chỉ một thị trường đang trong một xu hướng tăng trưởng, mang sự tăng nhanh về giá những loại coin/token nhiều hơn mức bình quân trong lịch sử. Đặc trưng, chúng tăng trong một thời kì dài trong lượng tìm bán to.

Trong Bull Market, nhu cầu tìm sẽ to hơn nhu cầu bán.

Bear market (Bearish) – Thị trường gấu

Trái lại với Bull market, Bear market (hay Bearish) là thuật ngữ chỉ thị trường đang trong một xu hướng giảm, lúc này giá những loại coin/token sẽ giảm một cách đột ngột, liên tục và kéo dài.

Trong Bear Market, nhu cầu bán sẽ to hơn nhu cầu tìm.

Binary Option – Quyền chọn nhị phân

Binary Option là thuật ngữ chỉ trò chơi “quyền chọn nhị phân”, trong đó người sử dụng dự đoán giá nến trong một khoảng thời kì ngắn, thắng thì được tiền, thua thì mất tiền.

Breakout – Giá phá vỡ

Breakout là một thuật ngữ trong Phân tích kỹ thuật mô tả hiện tượng giá vượt qua mức tương trợ hoặc mức kháng cự. 

Những phương tiện kỹ thuật nhằm xác định điểm phá vỡ giá được sử dụng mang thể là những đường trung bình trượt, những đường xu hướng, những mẫu hình giá (như mẫu hình đầu và vai, những mẫu hình nến v.v.) cùng những chỉ số kỹ thuật khác.

Bridge – Cầu nối Blockchain

Theo đúng nghĩa đen, Bridge là cầu nối giữa những blockchain với nhau. Lý do của việc này là tài sản trên những blockchain sẽ ở những chuẩn khác nhau nên ko thể giao dịch qua lại được, lúc này cần mang bridge.

Những lợi ích của Bridge trong Blockchain.

Circulating Supply – Cung lưu thông

Circulating Supply là tổng số lượng Coin đang được lưu thông trên thị trường.

CEX – Sàn giao dịch tập trung

CEX là viết tắt của Centralized Exchange – sàn giao dịch tập trung, được quản lý bởi một bên thứ 3 (đơn vị hoặc tổ chức chủ sàn), mọi tài sản điện tử bạn nạp vào tài khoản trên sàn đều được quản lý và kiểm soát bởi đơn vị hay tổ chức đó. Ví dụ như Binance, Okex, Huobi,…

Child node

Child node là một loại nút trong Blockchain, được mở rộng từ một nút khác gọi là Parent node.

Collateral asset – Tài sản thế chấp

Collateral asset tức là tài sản thế chấp. Tài sản thế chấp là tài sản của người sử dụng gửi vào những dự án trên để vay ra một khoản tiền. Nếu muốn nhận về tài sản thế chấp, cần phải trả lại khoản vay kèm một phần phí (tùy dự án). Collateral asset thường được thấy cùng với những dự án Lending như MakerDAO, Venus, Unit Protocol,… 

Cross-chain – Chuỗi chéo

Cross-chain là một giải pháp giúp chuyển tài sản từ chain này sang chain khác, nhằm tối ưu khả năng kết hợp giữa những chain và thường được sử dụng cho những dự án mang mặt trên nhiều blockchain. 

Ví dụ như người sử dụng mang thể sử dụng nhà cung cấp của Sushiswap trên Polygon, Ethereum,…

Cliff

Từ này thường được thấy ở mục token release schedule của những dự án. Cliff được hiểu là một khoảng thời kì bị khóa token, những người nằm trong mục này sẽ ko nhận được bất kỳ token nào. Thường sẽ ứng dụng cho token của team, advisors hoặc investors nắm giữ

Ví dụ: Team Allocation: Cliff 12 tháng, vesting 12 tháng, tức là 12 tháng đầu ko mang token cho team, từ tháng 13 tới tháng 24 sẽ trả dần 1/24 token.

CeDeFi

Sự kết hợp giữa Decentralized Finance và Centralized Finance với những ứng dụng đóng vai trò là cầu nối giữa CeFi và DeFi. Với CeDeFi, những tư nhân và tổ chức mang thể tiếp cận với thị trường Crypto và DeFi một cách tiện lợi hơn trong lúc vẫn đảm bảo việc tuân thủ những quy định về pháp luật.

Dapp – Ứng dụng phi tập trung

Dapp (Decentralized Applications) là ứng dụng phi tập trung, những ứng dụng này được xây dựng trên những nền tảng & giao thức đã mang sẵn. Những Dapp sẽ tập trung khắc phục vấn đề trong một ngành nghề nào đó và những token sẽ được sử dụng bên trong Dapp.

Vì những Dapp được xây dựng trực tiếp trên những nền tảng nên tính chất của những ứng dụng phi tập trung này sẽ phụ thuộc vào những nền tảng đó. Ví dụ như tốc độ giao dịch, tps, khả năng mở rộng, tính ổn định.

Derivatives – Phái sinh

Derivatives (hay phái sinh) là tên gọi của phương tiện tài chính. Nó cho phép nhà đầu tư giao dịch nhiều sản phẩm dựa trên giá cả mà ko cần sở hữu sản phẩm đó. Sử dụng những sản phẩm phái sinh cho phép nhà đầu tư tìm với số lượng to hơn nhiều (đòn bẩy) số tài sản mà họ đang sở hữu.

Ví dụ: Giao dịch phái sinh dầu, Bitcoin, thời tiết,…

Một số tài sản mang thể giao dịch phái sinh.

DeFi – Tài chính phi tập trung

DeFi (Decentralized Finance) mang tức là tài chính phi tập trung. Mang thể hiểu thuần tuý đây là những ứng dụng tài chính được phát triển trên nền tảng blockchain. Anh em được tự do sử dụng bất kỳ ứng dụng nào, ở bất kỳ đâu mà ko cần phụ thuộc vào bên thứ 3 đáng tin cậy như nhà băng vì chính anh em là người nắm giữ tài sản của mình.

Đu đỉnh 

Đu đỉnh là từ dân Trader Việt Nam hay gọi lúc anh em lỡ tìm vào một đồng coin hoặc token ở giá cao nhất, nhưng sau đó giá tụt xuống anh em ko kịp bán, dẫn tới lỗ trong khoảng thời gian dài.

DYOR – Tự mình nghiên cứu

DYOR là viết tắt của Do Your Own Research – mang tức là hãy tự nghiên cứu và tìm hiểu. Đó mang thể là việc tìm những thông tin về một dự án, nghiên cứu xem mang nên đầu tư vào dự án đó hay ko.

DEX – Sàn giao dịch phi tập trung

DEX (Decentralized Exchange) là sàn giao dịch phi tập trung, tức là lúc giao dịch tiền điện tử trên những DEX, sẽ ko mang người hay tổ chức nào xếp sau quản lý mà chỉ mang bên tìm và bên bán liên kết với nhau, ko thông qua trung gian nào cả, ví dụ như Uniswap, Sushiswap, PancakeSwap,… Đối lập với DEX là CEX.

DAO – Tổ chức tự trị phi tập trung

DAO là viết tắt của Decentralized Autonomous Organization – một tổ chức được vận hành bởi những thành viên dựa trên một bộ quy tắc được mã hóa bằng code (bộ quy tắc này mang thể là consensus hoặc smart contract).

Tất cả những thành viên đều mang quyền biểu quyết những quyết định quan yếu của DAOs. Đổi lại, những thành viên tham gia DAOs phải mang phần thưởng lúc tham gia vận hành DAOs.

Anh em cứ hiểu thuần tuý rằng đây là nhiều nhóm người phối hợp với nhau theo 1 bộ quy tắc để đi tới 1 mục đích chung và sẽ mang phần thưởng dành cho từng người tham gia vào quá trình đó.

Cách DAO hoạt động.

Dữ liệu on-chain

Dữ liệu on-chain là số liệu của một tài sản trên blockchain, số liệu này mang thể là số ví đang giữ token, số lượng mua bán từ thời kì nhất định, tình trạng nạp rút trên sàn giao dịch,… Dữ liệu on-chain sử dụng để dự đoán tình hình hiện tại của tài sản và từ đó đưa ra những giả thuyết trong tương lai, liệu giá sẽ tăng hay giảm, cung cầu thế nào,…

Discord

Discord là một ứng dụng sử dụng để trao đổi tương tự Telegram, người sử dụng mang thể tham gia để trao đổi với cùng đồng, dự án,… Điểm đặc thù của Discord là mang chia ra trong mỗi dự án sẽ mang những group nhỏ hơn tùy theo chủ đề thảo luận. Ví dụ như chỗ thảo luận chung, chỗ thảo luận về tiêu khiển, chỗ thảo luận về code dự án,…

Ecosystem – Hệ sinh thái của Blockchain

Ecosystem là hệ sinh thái của blockchain. Hệ sinh thái trong Crypto là một hệ thống gồm nhiều sản phẩm kết nối và tương trợ lẫn nhau bên trong một Blockchain, mỗi Blockchain lúc này cũng giống như một đơn vị phân phối hạ tầng hạ tầng, họ cũng sẽ muốn phát triển một hệ sinh thái đầy đủ của bản thân.

Ko hẳn là mang một khái niệm chuẩn xác một hệ sinh thái sẽ mang bao nhiêu dự án, nhưng cũng ko quá khó để nhìn thấy một hệ sinh thái. 

Một số hệ sinh thái phổ biến hiện nay là Ethereum, Binance Smart Chain, Solana, Terra, Near,…

Hệ sinh thái Ethereum

Ethereum 2.0 

Ethereum 2.0 là bản nâng cấp của Ethereum với việc chuyển từ POW (Proof-of-Work) sang POS (Proof-of-Stake), nhằm cải thiện tốc độ giao dịch và khả năng mở rộng trên Ethereum.

Etherscan

Etherscan là phương tiện theo dõi, tìm kiếm, tra cứu những giao dịch đã diễn ra trên mạng lưới Blockchain của Ethereum. Người sử dụng mang thể tìm thông tin tất cả token, liên hệ ví ERC-20, những giao dịch được thực hiện,… trên Ethereum thông qua Etherscan.

RED : 7 cách tính lim cực kỳ đơn giản và chính xác 100% [VD minh họa]

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn sử dụng Etherscan (2022)

ERC-20

ERC-20 (Ethereum Requetst For Coment) là một trong những khoa học trong hệ thống Ethereum Network. Đây là một tiêu chuẩn phổ biến nhất được sử dụng cho những Smartcontract trên Ethereum Blockchain lúc phát hành Token.

Ngoài ERC-20, còn mang những chuẩn token khác trên mạng lưới của Ethereum như ERC-721, ERC223…

EMA

EMA (Exponential Moving Average) là đường trung bình động lũy thừa, sử dụng trong phân tích kỹ thuật. Những EMA mang thể được xem như kháng cự, tương trợ của nến.

Fiat

Tiền Fiat còn được gọi là tiền pháp định, là đồng tiền được phát hành bởi chính phủ. Fiat ko mang trị giá nội tại, trị giá của Fiat dựa trên khả năng sử dụng và tiềm lực tài chính của quốc gia.

Đồng tiền Fiat mang sức nặng nhất hiện nay là USD do Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) phát hành dưới sự bảo lãnh của Chính phủ liên bang Hoa Kỳ.

Fibonacci

Fibonacci là một chỉ báo trong phân tích kỹ thuật mang nguồn gốc từ một lý thuyết toán học của Leonardo Fibonacci sống ở thế kỷ 12. Những trader thường sử dụng fibonacci để vẽ những đường kháng cự tương trợ, tìm điểm ra vào lệnh cũng như vị trí chốt lời, cắt lỗ.

FOMO – Hội chứng sợ bỏ lỡ

FOMO là viết tắt của Fear of Missing Out, tức hội chứng sợ bỏ lỡ, sợ mất thời cơ. Đây là tâm lý rất phổ biến của nhà đầu tư, mang mặt trong hầu hết những hình thức giao dịch từ chứng khoán, Forex, tới tiền điện tử,…

Full lock duration

Bao gồm cả giai đoạn Cliff (nếu mang). Đa phần những trường hợp nếu ko mang Cliff thì full lock duration = vesting period.

Ví dụ team/seed token thì sau TGE thường ko khởi đầu vest liền, mà thường mang clift 1 thời kì. Nếu clift 12 tháng, vesting linear 24 tháng tức là 12 tháng đầu ko mang phân phối coin, sau đó từ tháng 13 tới tháng 36 nhận mỗi tháng 1/24 số coin

Full node

Full node mang khả năng tải bản sao hoàn chỉnh của mạng lưới Blockchain nào đó và rà soát giao dịch mới nào dựa trên nguyên tắc đồng thuận – Consensus.

Flash Loan – Khoản vay nhanh

Flash Loan là hình thức vay ko cần tài sản thế chấp (uncollateralized) với điều kiện số tiền vay phải được trả lại cho nền tảng cho vay trong cùng một giao dịch. Nghĩ thuần tuý là, anh em vay sau đó làm ABC với khoản vay đó, sau rốt trả lại số tiền đã vay tất cả những hoạt động đó được tổ chức trong 1 giao dịch.

FUD – Sợ hãi, ko cứng cáp, nghi ngờ

FUD là viết tắt của Fear, Uncertainty & Doubt, đây là một trạng thái lo lắng, hoài nghi, ko cứng cáp về thị trường của những nhà đầu tư. Trạng thái này thường xuất hiện lúc những tin xấu của thị trường xuất hiện, sẽ làm cho những nhà đầu tư bán tháo.

FDV

FDV là viết tắt của Fully Diluted Cap, cách tính là lấy tổng số token tối đa của dự án * trị giá 1 token tại thời khắc đó. Thông thường, CoinGecko và CoinMarketCap đều mang ghi FDV trong từng token.

Gas fee – Phí Gas

Lúc người sử dụng thực hiện bất kỳ transaction nào trên blockchain (tìm bán, approve,…) mà cần thực hiện đưa transaction vào block, cần tốn một khoản phí, gọi là Gas Fee. Gas fee được tính dựa trên Gwei, Gwei càng to, gas fee càng tốn nhiều hơn, nhưng bù lại giao dịch sẽ được thực hiện nhanh hơn.

Gas Fee sẽ khác nhau trên mỗi Blockchain khác nhau.

Gas war

Gas war là thuật ngữ chỉ hành động nhiều người sử dụng cố tình tăng gwei, trả tiền nhiều hơn để giao tinh hoàn thành. Việc này tác động tới mạng lưới blockchain, bởi vì những người sử dụng khác sẽ phải trả phí đắt hơn rất nhiều để giao dịch diễn ra. Hành động Gas war thường được thực hiện bởi bot là chính.

Gem

Gem – hay Hidden Gem, là từ sử dụng để chỉ những dự án tiềm năng nhưng giá token/coin vẫn còn thấp. Những dự án này thường là Low Cap hoặc Mid Cap, được kì vọng là tăng trưởng rất cao (x5, x10,… thậm chí x100).

Hackathon – Cuộc thi phát triển phần mềm

Hackathon là những cuộc thi dành cho những nhà phát triển, tạo ra những dự án tiềm năng cho một hệ sinh thái nào đó. Sẽ mang những giải thưởng dành cho những dự án, được chấm bởi những ban giám khảo. 

Một số ví dụ về hackathon là: DeFi Connected Hackathon của Terra, Solana Season Hackathon của Solana,…

Halving

Halving là sự kiện giảm một nửa phần thưởng khối. Cứ sau khoảng 4 năm, Bitcoin lại trải qua sự kiện quan yếu này, gọi là Bitcoin Halving. 

Đây là một tính năng mô phỏng quá trình khai thác vàng, làm tăng tính khan hiếm và sự khó khăn trong quá trình khai thác. Ko chỉ riêng Bitcoin, Litecoin và một số đồng coin khác cũng mang sự kiện Halving như thế.

Hard Cap – Vốn huy động tối đa

Hard Cap là mức vốn tối đa mà dự án muốn huy động thông qua ICO, IEO…

Hard fork

Hard fork là một bản cập nhật của hệ thống Blockchain sẽ gây xung đột với phiên bản cũ, điều này dẫn tới từ một hệ thống Blockchain bị chia thành hai hệ thống.

Một hard fork đình đám của Bitcoin đó là Bitcoin Cash, Bitcoin Cash Hard Fork ra từ Bitcoin để nâng dữ liệu của khối lên 8MB.

Hodl/Hold Coin

Hodl (Hold on to dear life) hay Hold coin là thuật ngữ trong thị trường crypto ám chỉ việc nắm giữ tiền điện tử. Hold coin là hình thức đầu tư dài hạn, nhà đầu tư tìm và trữ trong thời kì dài chờ tăng giá. Một số ví dụ thường gặp về từ này: “Hold to die”, “Hodl hay xả”, “Hold con nào?”…

Người hold thường được gọi là Holder. Trái ngược với Holder là Trader.

HYIP – Chương trình đầu tư siêu lợi nhuận

HYIP là viết tắt của cụm từ ‘High Yield Investment Programs”, tức những chương trình đầu tư siêu lợi nhuận. Tuy nhiên hầu như 100% những dự án ủy thác đầu tư lợi nhuận to đều sẽ scam.

ICO – Phát hành Coin lần đầu

ICO (Initial Coin Offering) mang nghĩa phát hành đồng tiền lần đầu, đây là một cách gọi vốn trong thị trường Crypto.

Tương tự với IPO (Initial Public Offering) là một hình thức gọi vốn của những đơn vị thông qua phát hành cổ phiếu lần đầu.

IDO 

IDO là từ viết tắt của của Initial Decentralized Exchange Offering. Đây cũng là một hình thức gọi vốn, nhưng nơi gọi vốn ko phải là sàn tập trung (Centralized Exchange) như Binance, mà là những nền tảng phi tập trung như Polkastarter, Poolz, Dao Maker,..

IEO

IEO là từ viết tắt của Initial Exchange Offering, nó cũng giống như ICO, cũng là một hình thức kêu gọi vốn. Nhưng IEO là crowdfunding thông qua việc chào bán token trên những sàn giao dịch.

Chắc anh em có nhẽ thân thuộc với Binance Launchpad, những dự án niêm yết trên này đều được chào bán với hình thức IEO, một số dự án sắp đây như Injective Protocol (INJ), Sandbox (SAND),…

IFO

IFO là từ viết tắt của Initial Farm Offering. Tương tự IDO, ICO, cũng là một hình thức gọi vốn. Nhưng IFO sẽ sử dụng LP token (token nhận được lúc phân phối thanh khoản) để làm vé tham gia IFO.

IPO

IPO (Initial Public Offering), mang nghĩa gốc là “Phát hành lần đầu ra sức chúng”. Thuật ngữ này được sử dụng để chỉ một đơn vị lần trước hết huy động vốn rộng rãi từ công chúng thông qua việc lần đầu phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn chứng khoán.

Impermanent loss (IL) – Tổn thất vô thường

Impermanent loss thỉnh thoảng được một số nơi dịch là “tổn thất vô thường”, đây là từ chỉ việc trị giá tài sản bị giảm lúc so sánh giữa việc phân phối thanh khoản và tìm để nguyên trong ví, ko làm gì hết. Thuật ngữ này trở nên phổ biến vào khoảng tháng 8/2020, lúc phong trào Yield Farming trở nên nóng.

KYC – Xác minh tính danh

KYC (Know your customer) mang tức là biết khách hàng của bạn, là một quy định buộc những đơn vị hoạt động trên thị trường Crypto phải biết về khách hàng của họ. Quy định này là những để những chính phủ chống việc rửa tiền và những hành động phi pháp trên thị trường tiền ảo.

KYC nhằm chống việc rửa tiền và những hành động phi pháp trên thị trường tiền ảo.

Layer

Layer chỉ những lớp blockchain. Layer 1 là blockchain, Layer 2 là giải pháp cho những hạn chế của Layer 1. Layer 2 hiện tại chỉ xuất hiện ở Ethereum bởi những bất lợi về phí giao dịch cao, dễ tắt nghẽn, ko mở rộng được,…

Leaf node

Đây cũng là một loại nút bên trong những Blockchain. Leaf node là nút ko mang child node nào.

Launchpad

Launchpad là nơi những dự án hiện nay sử dụng để phát hành token và gọi vốn IDO, mang thể kể tới một vài dòng tên như Polkastarter, DAO Maker, Solstarter, BSCPad,…

Leverage – Đòn bẩy

Leverage là đòn bẫy, chỉ việc người sử dụng mượn tiền tài sàn để long/short. Việc này sẽ giúp người chơi ít vốn kiếm được nhiều tiền hơn nếu giá đi theo chiều hướng thuận lợi (Long xong giá tăng, hay short xong giá giảm), nhưng cũng làm người chơi mất tiền lúc giá đi theo chiều trái lại (Long mà giá lại giảm, hay short mà giá lại tăng).

Liquidity – Thanh khoản

Liquidity là thanh khoản trên sàn DEX hoặc CEX. Nếu thanh khoản nhiều, đồng nghĩa với việc giao dịch sẽ ko bị lệch giá quá nhiều, do nhu cầu tìm bán của thị trường cao. 

Một ví dụ của tài sản thanh khoản cao là BTC và ETH, nếu tìm bán số lượng khoảng $10,000 cũng ko làm thị trường biến động giá nhiều, nhưng nếu sử dụng $10,000 tìm những token mới ra mắt, sẽ đẩy giá lên rất cao vì ko mang người nào bán.

Liquidity Provider – Người phân phối thanh khoản

Đây là những người phân phối thanh khoản cho sàn DEX (Uniswap, Sushiswap,…), đổi lại họ sẽ nhạn được một phần/hoàn toàn phí giao dịch, mang thể kèm thêm một số lợi ích khác như token dự án. Tuy nhiên, việc này nếu ko tính toán kĩ sẽ dẫn tới Impermanent lost.

Long – Sắm mang đòn bẩy

Long là hành động mượn tiền tài sàn theo một đòn bẫy nhất định để tìm một tài sản, sau đó đợi giá cao thì bán ra và trả lại vốn (kèm phí mượn) cho sàn. 

Ví dụ: Người chơi mang $100, sử dụng đòn bẫy x10, mang tức là đang mượn sàn $900 để tạo ra vốn $1,000. Sau đó lúc giá tài sản lên thì đóng lệnh long, bán ra và trả lại sàn $900 + phí, phần lời và vốn sẽ thuộc về người chơi. Tuy nhiên, nếu giá tài sản giảm mạnh, sẽ bị thanh lý và mất $100 vốn. Đây là phương pháp giao dịch rủi ro cao, lợi nhuận cao.

Mainnet – Mạng chính thức

Mainnet là mạng chính thức – phiên bản Blockchain chính thức sau lúc những nhà phát triển (developer) thử nghiệm trên testnet thành công.

Lúc mainnet được phát hành, đồng nghĩa với việc đồng coin đó mang mạng Blockchain độc lập, mang nền tảng ví riêng… Tuy nhiên, mainnet mang thể bị thay đổi lúc xuất hiện những cập nhật mới từ nhóm dự án.

Margin – Giao dịch đòn bẩy

Margin (hay Margin Trading) là cách thức giao dịch mượn tài sản của sàn để tăng vốn, sau lúc chốt lời hoặc bị thanh lý, tài sản sẽ được trả về sàn. Margin bao gồm long/short (tìm, bán khống).

Mint 

Mint tức là đào, tạo ra token, mang thể gặp ở những dự án yêu cầu sử dụng tài sản thế chấp để vay ra token mong muốn (mint).

Money Flow – Dòng tiền

Money Flow được hiểu là dòng tiền tài thị trường nói chung. Lúc dòng tiền đổ vào một hệ sinh thái, sẽ làm cho những token trong hệ tăng giá. Mang thể hiểu là “nước lên thuyền lên”.

Multichain – Đa chuỗi

Multichain chỉ những dự án được xây dựng tích hợp với nhiều blockchain, việc này giúp những tài sản trên blockchain khác nhau mang thể sử dụng nhà cung cấp của dự án mà ko cần chuyển đổi qua một blockchain cụ thể nào.

Market cap – Trị giá vốn hóa

Market cap là trị giá vốn hóa, tính bằng công thức Giá đồng coin x Số lượng coin lưu thông.

MasterNodes

Những máy chủ thực hiện những chức năng khác nhau trên hệ thống. Trong thực tế, masternode là những ví Blockchain, chạy online tại một liên hệ IP tĩnh một mực.

Minning, Minner 

Mining là hoạt động đào coin và Miner là những người tham gia đào coin.

MMO – Kiếm tiền Online

MMO là thuật ngữ được viết tắt của từ “Make Money Online” hay còn được gọi là kiếm tiền online. Đây là công việc bạn sử dụng một chiếc máy tính hoặc điện thoại (phần to là máy tính) mang kết nối mạng Internet để làm những công việc với mục đích cuối cùng là kiếm tiền.

NFT 

NFT là viết tắt của Non-fungible token, tức là token ko thể thay thế. Ví dụ như một tờ tiền $5 của bạn A sẽ mang thể đổi với tờ tiền $5 của bạn B vì trị giá như nhau (đó là ví dụ của token thay thế được). Nhưng một căn nhà của bạn A ko thể nào đổi với căn nhà của bạn B vì tính chất hoàn toàn khác nhau (đó là ví dụ của token ko thể thay thế được). 

NFT thường sử dụng cho nghệ thuật, game là chính với những định dạng khác nhau như ERC721, ERC1155,…

Non-custodial

RED : Process of Transforming Regular Courses Into I-Courses: The Case of Two Political Science Courses at GGC

Non-custodial thường chỉ sàn DEX và ví ko lưu trữ tiền tài người sử dụng. Tức thị nhà sản xuất chỉ mang việc tạo ra sản phẩm, người sử dụng sẽ giữ tài sản của mình. Khác với DEX là CEX, người sử dụng phải tạo tài khoản và nạp tiền lên sàn, tức là sàn sẽ giữ số tiền này. 

Một điều nữa để phân biệt Non-custodial và Custodial là việc người sử dụng mang nắm passphrase, private key của ví hay ko. Nếu mang thìa là Non-custodial.

OTC 

OTC (Over the counter) là một thuật ngữ sử dụng để chỉ thị trường phi tập trung. Tức là tìm bán ngoài những sàn giao dịch truyền thống. OTC mang thể là một nhà môi giới tư nhân, hay đơn vị thương nghiệp OTC ủy nhiệm.

Ví dụ: Như nền tảng C2C của Huobi, Binance OTC… nhà môi giới OTC tư nhân mang thể phân phối cho bạn nhà cung cấp tìm bán BTC, USDT hay chứng khoán – trực tiếp với VND thông qua Banking.

Oracle

Oracle là mảnh ghép quan yếu trong DeFi, những dự án làm về Oracle sẽ giúp những dự án khác trong crypto mang thể cập nhật được dữ liệu ngoài đời thực. Ví dụ những dự án làm trong mảng này là Chainlink, Band Protocol, DIA,…

Order-book

Mang thể hình dung đây là một cuốn sổ đặt hàng, người sử dụng muốn tìm bán gì thì tạo lệnh, lệnh sẽ được list ra, và đợi cho người sử dụng khác vào tìm/bán. Ví dụ cho sàn sử dụng Order-book là CEX như Binance, Okex, Huobi, Kucoin,…

Parent node

Nút chứa những nút mở rộng (nút con).

Pump & Dump 

Pump và Dump được hiểu là hình thức thao túng thị trường. 

• Pump: “Làm giá”, “bơm thổi giá” thị trường lên cao.
• Dump: Dìm giá thị trường xuống mức thảm hại bằng cách xả hàng số lượng to trên sàn.

Pump & Dump rất phổ biến trong những thị trường như chứng khoán, forex, Crypto thậm chí là vàng.

Pump (bơm giá lên) và Dump (dìm giá xuống) thực chất là hành vi phi pháp. Tuy nhiên, thị trường crypto chưa mang đủ khung pháp lý nên tình trạng này vẫn thường xuyên diễn ra.

Pool

Thường thấy ở những dự án DEX và Lending. Pool chỉ một “dòng hồ”, nơi người sử dụng cho tài sản vào và đợi người khác tìm bán, vay mượn theo nhu cầu. Đổi lại, người bỏ tài sản vào pool được gọi là Liquidity Provider, và nhận về phí giao dịch.

PoA – Chứng cứ ủy quyền

PoA là viết tắt của Proof of Authority, tức bằng cớ ủy quyền. Đây là một một thuật toán đồng thuận dựa trên tăm tiếng, mang lại một giải pháp thực tế và hiệu quả cho những mạng blockchain.

PoB – Chứng cứ đốt cháy

PoB là viết tắt của Proof of burn, tức bằng cớ đốt cháy. Đây là một thuật toán đồng thuận thay thế nỗ lực khắc phục vấn đề tiêu thụ năng lượng của POW. Thay vì sử sử dụng máy đào, thì những Minner cần đốt cháy hoặc phá hủy những token, cho phép họ viết những khối theo tỷ lệ tương ứng với những đồng tiền bị cháy.

PoD – Chứng cứ nhà phát triển

PoD là viết tắt của Proof of Developer, tức bằng cớ nhà phát triển. Đây là một cơ chế được phát triển trở lại vào năm 2014. Như là một phương tiện cho những dự án tiền điện tử và ICO để xác minh rằng chúng được quản lý tích cực bởi (những) nhà phát triển. PoD trong Crypto thường bị nhầm với Proof of Delivery trong tài chính.

PoS – Chứng cứ cổ phần

PoS là viết tắt của Proof of Stake, tức bằng cớ cổ phần. Đây là một hình thức đào coin dựa trên số coin đang nắm giữ. Người nắm giữ 5% coin thì mang thể đào 5% số coin.

PoW – Chứng cứ hoạt động

PoW là viết tắt của Proof of Work, tức bằng cớ hoạt động. Đây là một hình thức đào coin dựa trên công suất của máy tính. Máy người nào mang công suất mạnh hơn thì sẽ đào được nhiều hơn.

Ponzi 

Ponzi là mô phỏng lường đảo đa cấp dạng kim tự tháp. Ponzi hoạt động bằng cách trả lãi suất cao cho người tham gia đầu tư. Thực chất là lấy tiền người sau trả cho người trước. Lúc ko thể trả lãi cho nhà đầu tư thì dự án Ponzi sẽ scam ko cho nhà đầu tư rút vốn.

Ví dụ những dự án Ponzi: Bitconnect, Ifan, Pincoin…

QR code – Mã QR

QR Code là viết tắt của Quick response code. Đây là một dạng mã vạch phản hồi nhanh. Nó mang hình dáng vuông thường sử dụng để mã hóa đường link trang web.

Replay Attack

Replay attack (tiến công phát lại) là loại hình tiến công nhắm vào một mạng lưới nhất định, trong đó những dữ liệu sẽ bị chặn lại hoặc truyền tải chậm do tác động từ những ứng dụng độc hại. Điều này dẫn tới việc lặp lại liên tục những thông tin nhiều lần trên toàn hệ thống.

Root node

Nút cao nhất trong mạng lưới Blockchain.

Rekt – Toang

Rekt là một khái niệm để chỉ sự thất bại hoặc thể hiện sự gục ngã, thua cuộc của người nào đó. Trong giao dịch coin, người ta sử dụng từ Rekt để chỉ sự thua lỗ nặng, giống như từ “toang”.

ROI – Tỷ suất hoàn vốn

ROI là viết tắt của Return On Investment, đây là chỉ số tỷ suất hoàn vốn. Nói một cách thuần tuý là “lãi” – lợi nhuận (tính theo %) trên tổng số tiền đầu tư.

SHA

SHA là viết tắt của Secure Hash Algorithm, bao gồm 5 thuật toán được chấp nhận bởi FIPS – Tiêu chuẩn Xử lý Thông tin Liên bang, sử dụng để chuyển dữ liệu. Mang thể hiểu là một dạng mã hóa từ A mã hóa thành B , nhưng dịch trái lại B thành A thì ko thể.

Trong đó bao gồm:

• SHA-1 (trả lại kết quả dài 160 bit).
• SHA-224 (trả lại kết quả dài 224 bit).
• SHA-256 (trả lại kết quả dài 256 bit).
• SHA-384 (trả lại kết quả dài 384 bit).
• SHA-512 (trả lại kết quả dài 512 bit).

Sibling node

Nút kết nối với cùng một nút to – parent node.

Satoshi

Satoshi Nakamoto được cho là người đã tạo ra Bitcoin. Satoshi hay sat cũng là đơn vị tiền tệ nhỏ nhất của Bitcoin: 1 BTC = 100,000,000 sat.

Shill – Bơm thổi tin tức

Shill là đơn vị tiền tệ trước đây của Anh và Áo. Tuy nhiên, trong Crypto thuật ngữ này sử dụng để chỉ hành động bơm thổi tin tức về dự án nhằm tăng trị giá của đồng coin nào đó.

Smart contract – Hợp đồng thông minh

Smart Contract (Hợp Đồng Thông Minh) là một thuật ngữ mô tả khả năng tự đưa ra những điều khoản và thực thi thoả thuận của hệ thống máy tính bằng cách sử dụng khoa học Blockchain.

Toàn bộ quá trình của Smart Contract được thực hiện tự động và ko mang sự can thiệp từ bên ngoài.

Soft fork

Soft fork là những thay đổi phần mềm tương thích với giao diện cũ. Thường ko yêu cầu người sử dụng nâng cấp phiên bản mới nhất cho giao diện hiện tại.

Tuy nhiên, việc nâng cấp sẽ giúp phần mềm của bạn khắc phục những hạn chế của phiên bản cũ và khả năng tương thích cao hơn với những ứng dụng mới.

Stablecoin

Stablecoin là đồng coin được gắn vào một tài sản một mực nào đó nhằm ổn định thị trường tiền mã hoá.

Stablecoin phải được tương trợ bởi những tài sản mà nó “neo” vào như vàng (Digix Gold Tokens – DGX), một loại tiền pháp định nào đó (Tether – USDT), hoặc những loại tiền mã hoá khác (MarketDAO – DAI).

Short – Bán mang đòn bẩy

Trái lại với Long, Short chỉ hành động mượn tài sản của sàn theo một đòn bẫy nhất định và bán ra ngay, sau đó đợi giá thấp thì tìm lại trả sàn (kèm phí mượn). 

Ví dụ: Người chơi mang $100, sử dụng đòn bẫy x10, mang tức là đang mượn sàn một lượng tài sản tương đương $900, sau đó bán hết ra được $1,000. Lúc giá tài sản giảm thì đóng lệnh short, tìm lại và trả lại sàn số tài sản trên + phí, phần lời và vốn sẽ thuộc về người chơi. Tuy nhiên, nếu giá tài sản tăng mạnh, sẽ bị thanh lý và mất $100 vốn. Đây là phương pháp giao dịch rủi ro cao, lợi nhuận cao.

Testnet – Mạng thử nghiệm

Testnet là mạng thử nghiệm – phiên bản Blockchain dành cho những nhà phát triển (developer) để thử nghiệm tính năng mới mà ko tác động tới giao thức hiện tại.

Thông thường, bất kỳ đồng coin nào cũng mang testnet của nó để phục vụ cho việc thử nghiệm những tính năng mới.

Trader – Nhà giao dịch

Trader là những nhà giao dịch nói chung. Nhưng thỉnh thoảng, trader thường chỉ những nhà đầu tư ngắn hạn, mang thể tìm và bán trong thời kì khoảng vài ngày, vài tuần hay vài tháng, hoặc sử dụng margin làm phương tiện giao dịch. 

Trái ngược với Trader là Holder.

TVL – Tổng trị giá bị khóa

Thuật ngữ này xuất hiện lúc trend DeFi hình thành, Total Value Locked (TVL) chỉ tổng trị giá tài sản được người sử dụng bỏ vào những dự án DeFi, mà đa phần thuộc về DEX và Lending thông qua phân phối thanh khoản. Anh em mang thể rà soát TVL hiện tại ở defillama.com hoặc defipulse.com.

Vesting

Từ này thường được thấy ở mục token release schedule của những dự án. Vesting được hiểu là một khoảng thời kì token được trả dần, những người nằm trong mục này sẽ nhận token từ từ, cho tới thời khắc cuối cùng là nhận được toàn bộ token. Thường sẽ ứng dụng cho token của team, advisors hoặc investors nắm giữ.

Ví dụ: Team Allocation: Cliff 12 tháng, vesting 12 tháng, tức là 12 tháng đầu ko mang token cho team, từ tháng 13 tới tháng 24 sẽ trả dần token.

Vesting period

Giai đoạn token được phân phối rỉ rả theo vesting schedule. 

Ví dụ: linear vesting theo tháng trong 12 tháng tức mỗi tháng nhận được 1/12 tổng số token

Volatility – Độ biến động thị trường

Volatility là độ biến động của thị trường. Đây là chỉ số đo lường mức độ biến động giá của một tài sản tài chính được giao dịch như chứng khoán, tiền mã hoá, vàng…

Chỉ số volatility càng cao, trị giá của tài sản càng dễ bị thay đổi (tăng/giảm) đột ngột từ thời kì ngắn.

Ví lạnh (Cold Wallet)

Ví lạnh là ví quản lý khóa bí mật ở trạng thái ngoại tuyến đã bị ngắt kết nối hoàn toàn với Internet. Do đó ko liên quan tới môi trường bên ngoài và ko mang nguy cơ bị hack ngoại trừ một số thời cơ kết nối với Internet lúc gửi và nhận tiền.

Volume – Khối lượng mua bán

Volume (hay khối lượng mua bán) là số liệu đo lường khối lượng tiền được giao dịch trong một khung thời kì nào đó. Khối lượng giao dịch được tính bằng tổng số lượng coin/token tìm vào và bán ra trong một khoảng thời gian nhất định.

Whitelist – Danh sách trắng

Whitelist mang thể nói là một thuật ngữ ko thể thiếu nếu bạn đầu tư vào một ICO nào đó. Nói một cách dễ hiểu thì Whitelist là danh sách trắng. Nó mang nghĩa rằng bạn mang thể tham gia tìm token trong đợt kêu gọi vốn của dự án đó.

Và thông thường bạn cần hoàn thành KYC để được vào danh sách này.

Yield Farming 

Yield Farming là một nhánh nhỏ trong DeFi, là hình thức anh em kiếm lợi nhuận bằng việc vay hoặc cho vay tài sản của mình trên những giao thức DeFi.

YTD

YTD (Year to date) là chỉ số kể tới một khoảng thời kì khởi đầu từ ngày trước hết của năm hiện tại hoặc năm tài chính cho tới ngày hiện tại.

Permissionless blockchain

Permissionless blockchain là một blockchain công khai, nơi mọi người mang thể tham gia vào trật tự đồng thuận, xác nhận tính hợp thức của những giao dịch và dữ liệu được thêm vào blockchain. Mọi người hoàn toàn bị phân tán và ko cần tin tưởng nhau để hoạt động.

Crypto asset management

Crypto asset management hoạt động tìm, bán và quản lý những tài sản kỹ thuật số để đầu tư và mang được sự tăng trưởng tổng thể về trị giá. Quản lý tài sản ko phải là một phương pháp mới, nhưng quản lý danh mục tài sản tiền điện tử hoặc một phần của danh mục đầu tư trở thành nhu cầu cần thiết vì tiền điện tử thường mang độ biến động cao hơn những tài sản tài chính khác.

Tổng kết

Trên đây là những thuật ngữ Blockchain phổ biến thường gặp trong Crypto, anh em mang thể bình luận ở phía dưới nếu thấy thiếu bất kỳ thuật ngữ nào nhé, mình sẽ bổ sung ngay!