Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội là gì?

Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội là gì?

Trong hệ thống từ ngữ Việt Nam với nhiều cách phân loại từ ngữ. Một trong số đó là cách phân chia dựa vào quan hệ xã hội. Đã bao giờ bạn gặp một từ mà ko biết nghĩa của nó hay cùng một từ nhưng mỗi vùng lại với cách hiểu khác nhau? Đó được gọi là từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. Trong bài viết ngày hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu hai loại từ ngữ này để biết cách sử dụng cho đúng cách.

Từ ngữ địa phương

Từ ngữ địa phương là gì?

Trước hết chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm về từ ngữ toàn dân: Từ ngữ toàn dân là loại từ ngữ được sử dụng rộng rãi và thống nhất trong toàn thể phòng ban nhân dân trên cả nước.

Từ đó chúng ta với khái niệm từ ngữ địa phương như sau: Từ ngữ địa phương là loại từ ngữ được sử dụng chỉ ở phòng ban một hoặc một số địa phương nhất định. Nếu nói từ ngữ của địa phương thì với thể người dân của địa phương khác sẽ ko hiểu vì nó ko được tiêu dùng phổ thông trong toàn dân.

Những loại từ ngữ địa phương

Thường thì người ta chia từ ngữ địa phương theo vùng miền:

• Từ ngữ địa phương Bắc Bộ (phương ngữ Bắc): U – mẹ; giời – trời…
• Từ ngữ địa phương Trung Bộ (phương ngữ Trung): mô (nào, chỗ nào); rứa (thế); răng (sao, thế nào)…
• Từ ngữ địa phương Nam Bộ (phương ngữ Nam): heo – lợn; thơm – dứa; honda – xe máy; ghe – thuyền…

Những kiểu từ ngữ địa phương

– Từ ngữ địa phương với nghĩa tương ứng với nghĩa của từ ngữ toàn dân:

Ví dụ:

+ Miền Trung: mô – chỗ nào, đâu; tê – kìa; tru – trâu…

+ Miền Nam: tô – bát; cây viết – cây bút; chạy honda – chạy xe máy…

– Từ ngữ địa phương tiêu dùng ở một số nơi chỉ những sự vật, hiện tượng chỉ với ở nơi đó nhưng sau lúc phổ thông thì trở thành từ ngữ toàn dân (nhưng thực chất nó vẫn là từ ngữ địa phương)

Ví dụ:

+ Bắc Bộ: thúng (đơn vị để đong thóc, gạo); nia; dần; sàng (đồ tiêu dùng để sẩy gạo, thóc); bò (đơn vị để đong gạo)…

+ Trung Bộ: nhút; chẻo – nước mắm…

+ Nam Bộ: sầu riêng, mãng cầu, chôm chôm…

Biệt ngữ xã hội

Biệt ngữ xã hội là gì?

-Khái niệm biệt ngữ xã hội: Biệt ngữ xã hội là những từ ngữ chỉ được sử dụng trong một từng lớp xã hội nhất định, chỉ những người trong cùng từng lớp đó mới hiểu.

-Ví dụ:

+ Biệt ngữ xã hội của triều đình phong kiến xưa với thể kể tới: Hoàng đế, Quả nhân, Trẫm, Khanh, lengthy thể, lengthy nhan, sắc đẹp, thăng hà…

+ Biệt ngữ hội của những người bên Thiên Chú giáo: nữ tu, ơn ích, cứu rỗi, lỗi, ông quản…

+ Biệt ngữ xã hội của lớp trẻ: chém gió, ngỗng, g9, hai năm mươi, trẻ trâu, trúng tủ…

Phân biệt biệt ngữ xã hội và những từ thuộc về nghề nghiệp

+ Biệt ngữ xã hội: tiêu dùng trong một từng lớp (từng lớp học trò, sinh viên; từng lớp những tôn giáo khác nhau, từng lớp phong kiến xưa…)

+ Những từ ngữ trong một cùng một nghề nghiệp: đó là từ ngữ chuyên ngành thuộc một số ngành nghề chỉ sử dụng trong phòng ban những người cùng một ngành nghề đó. Nó là những từ biểu thị sản phẩm, phương tiện hay quy trình gia công với tính khác biệt của từng nghề khác nhau.

Ví dụ:

+ Nghề dệt: xa, ống, sợi hồ, sợi mộc, thoi, go…

+ Nghề mộc: bào, cưa, máy phay, máy tiện, đục, trạm trổ…

+ Nghề làm mòn: vách, lá, móc, bắt vanh…

Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội là những phương ngữ và biệt ngữ chỉ sử dụng trong hoàn cảnh hẹp, ko được phổ thông rộng rãi trong toàn dân nên cần lưu ý sử dụng cho thích hợp, tránh gây ra hiểu nhầm hoặc ko hiểu. Sau đây là những lưu ý lúc sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội.

– Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội chỉ nên sử dụng trong thơ văn, sáng tác những tác phẩm văn học để làm tăng tính biểu cảm cũng như thể hiện rõ màu sắc địa phương, từng lớp xã hội và làm vượt trội tính cách của nhân vật.

– Trong khẩu ngữ, việc sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội phải lưu ý sử dụng tại địa phương mình hoặc giao tiếp với người cùng địa phương, từng lớp với mình để tạo tính thân tình, gần gụi.

– Cần phải tìm hiểu rõ từ ngữ toàn dân và từ ngữ địa phương xem với lớp nghĩa giống nhau tương ứng hay ko để sử dụng cho thích hợp, tránh lạm dụng ko cấp thiết.

Từ ngữ địa phương trong sáng tác văn học

Trong những tác phẩm văn học, việc sử dụng những từ ngữ địa phương với chủ đích sẽ với những tác dụng mang tính nghệ thuật như sau:

• Tác dụng tái tạo được cuộc sống hiện thực qua thời kì ko gian cụ thể
• Khắc họa được hiện thực đời sống con người để hiểu rõ hơn về văn hóa cũng như cuộc sống của người dân địa phương.
• Thể hiện địa hình, vật dụng, cách đặc trưng trong tiếng nói, lời nói, cách giao tiếp đặc trưng cho từng vùng miền
• Thể hiện những dụng ý của tác giả (khắc họa tính cách nhân vật đậm chất địa phương…)

Ví dụ từ ngữ địa phương và tác dụng

“Con ra tiền tuyến xa xôi

Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền”

(Bầm ơi – Tố Hữu”

=> “Bầm” ở đây chỉ “mẹ”. Việc Tố Hữu sử dụng từ ngữ địa phương Nam Bộ tiêu dùng “bầm” để thể hiện tình yêu da diết, thắm thiết của mình với mẹ. “Bầm” còn với dụng ý làm tăng tính nghệ thuật nhạc điệu trong thơ, tránh lặp lại hai từ giống nhau trong cùng một câu thơ.

“Nó nhìn xáo xác một lúc rồi kêu lên:

– Cơm sôi rồi chắt nước giùm mẫu! – Nó lại nói trổng”

” – Con kêu rồi mà người ta ko nghe”

(Trích “Chiếc lược ngà” – Nguyễn Quang đãng Sáng”

=> “Trổng” trong câu 1 là từ địa phương tức thị “nói trống ko”

“Kêu” trong câu 2 là từ ngữ địa phương tức thị “gọi”

Việc Nguyễn Quang đãng Sáng sử dụng từ ngữ địa phương vào trong tác phẩm của mình là muốn khắc họa đậm nét lối sống sinh hoạt của người dân Nam Bộ, thể hiện sự gần gụi, thân yêu trong những sinh hoạt đời thường. Hơn thế nữa “Chiếc lược ngà được sáng tác vào thời kì kháng chiến chống Mĩ lúc mà cuộc sống của những người chiến sỹ ko thường xuyên gắn với địa phương mình nên dụng ý của nhà văn như muốn ông Sáu được sống trong lối sinh hoạt bình dị, rẻ nó còn là khát vọng cho một cuộc sống hòa bình, được hòa vào cuộc sống địa phương dung dị đời thường.

Trên đây là một số nội dung liên quan tới từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. Việc sử dụng tiếng nói làm sao cho thích hợp với hoàn cảnh giao tiếp là rất quan yếu góp phần đạt được sự thành công trong giao tiếp. Hello vọng bài viết sẽ giúp khách hàng hiểu rõ và sử dụng một cách thông minh nhất.

Thuật Ngữ –

• Thành ngữ là gì, tác dụng và lấy ví dụ

• Động từ là gì, cụm động từ là gì ví dụ trong lớp 6

• Luận điểm là gì, luận cứ là gì, ví dụ trong Ngữ văn 7

• Nghĩa của từ là gì, cho ví dụ Lớp 6

• Quan hệ từ là gì, ví dụ tri thức lớp 5, 6, 7

• Từ đơn là gì, từ phức là gì? ví dụ và phân biệt

• Nói quá là gì, cho ví dụ giải pháp nói quá Lớp 8