Tiền điện tử khác gì so với tiền ảo, tiền kỹ thuật số?
1. Phân biệt tiền điện tử với tiền ảo và tiền kỹ thuật số
Những khái niệm về tiền điện tử (electronic money/e-money) hiện nay trên toàn cầu thường được hiểu ở phạm vi khá rộng. Tỉ dụ, Nhà băng Trung ương Châu Âu (ECB) mô tả tiền điện tử là trị giá tiền tệ được lưu trữ trên một thiết bị điện tử được sử dụng phổ biến để thực hiện giao dịch trả tiền cho những tổ chức khác ko phải là tổ chức phát hành. Còn Nhà băng Trả tiền quốc tế (BIS) khái niệm tiền điện tử là trị giá được lưu trữ hoặc sản phẩm trả trước, trong đó thông tin về khoản tiền hoặc trị giá khả dụng của khách hàng được lưu trữ trên một thiết bị điện tử thuộc sở hữu của khách hàng. Những khái niệm này tương đối phức tạp, mang thể gây ra nhầm lẫn về nội hàm của tiền điện tử, khó phân biệt với tiền ảo, tiền kỹ thuật số và thậm chí là cả tiền di động (mobile money).
Trong thực tế, tiền điện tử đã được xác định và phân biệt rõ ràng với những loại tiền khác thông qua 4 đặc điểm chính. Trước hết, tiền điện tử phải là tiền pháp định (legal tender). Theo đó, tiền điện tử mang đầy đủ 3 chức năng của tiền là dự trữ (store value), trao đổi (medium of exchange) và hạch toán (unit of trương mục). Đồng thời, tiền điện tử cũng luôn được thể hiện dưới dạng trị giá của tiền pháp định của một quốc gia (tỉ dụ VND, USD, SGD…). Tuy nhiên, tiền điện tử cũng được Nhà băng Trung ương (NHTW) bảo đảm.
Bạn đang đọc: Tiền điện tử khác gì so với tiền ảo, tiền kỹ thuật số?
Thứ hai, tiền điện tử hoàn toàn mang thể do nhà băng nhà nước phát hành hoặc cũng hoàn toàn mang thể do tổ chức triển khai phi nhà băng nhà nước phát hành. Do đó, để bảo vệ bảo đảm an toàn cho người sử dụng, những vương quốc luôn mang lao lý rất ngặt nghèo so với những tổ chức triển khai phát hành tiền điện tử. Đối với những nhà băng nhà nước, NHTW mang mạng lưới hệ thống những lao lý ngặt nghèo về bảo đảm an toàn hoạt động tiêu khiển, quản trị rủi ro đáng tiếc, tỷ suất dữ trữ đề nghị, bảo hiểm tiền gửi … Đối với những tổ chức triển khai phi nhà băng nhà nước, NHTW mang những pháp luật về cấp phép, về giám sát … và thường thì phải thực thi ký quỹ tại mạng lưới hệ thống nhà băng nhà nước ( tương ứng với số tiền phát hành với một tỷ suất nhất định ) .
Thứ ba, tiền điện tử mang chính sách bảo vệ tiền tệ ( monetary regimes ) của NHTW. Theo đó, tiền điện tử do những nhà băng nhà nước phát hành sẽ được bảo vệ bằng tỷ suất dữ trữ đề nghị tại NHTW, còn tiền điện tử do những tổ chức triển khai phi nhà băng nhà nước phát hành sẽ được bảo vệ bằng chính sách ký quỹ tại mạng lưới hệ thống nhà băng nhà nước ( với một tỷ suất ký quỹ nhất định ). Thông thường, tỷ suất ký quỹ này sẽ cao hơn nhiều so với tỷ suất dự trữ đề nghị do những lao lý bảo đảm an toàn vận dụng so với những tổ chức triển khai này thấp hơn nhiều so với nhà băng nhà nước. Tỷ lệ ký quỹ tại một số ít vương quốc theo cách tiếp cận thận trọng ở mức 100 %. Đây cũng là điểm độc lạ mấu chốt giữa tiền nhà băng nhà nước ( nhà băng notes ) với tiền điện tử ( e-money ) .
Thứ tư, tiền điện tử chỉ được tích tụ trong những loại sản phẩm điện tử gồm 2 loại : ( i ) phần cứng ( hard-ware based products ) như thẻ chíp, điện thoại thông minh mưu trí gắn chíp và ( ii ) tài liệu dựa trên ứng dụng ( soft-ware based ) như ví điện tử Paypal .
Đối với tiền ảo (virtual currency), ECB khái niệm như sau: “Đồng tiền ảo là một loại tiền kỹ thuật số ko chịu sự quản lý, được phát hành bởi những người phát triển phần mềm (developers) thường đồng thời là người kiểm soát hệ thống; được sử dụng và chấp nhận trả tiền giữa những thành viên của một cùng đồng ảo nhất định”. Ví dụ, tiền ảo Pokecoins trong trò chơi Pokemon GO hoặc khoản tiền Facebook được sử dụng cho quảng cáo hay những trò chơi trên app Facebook… Theo đó, mang thể thấy tiền ảo và tiền điện tử rất khác nhau. Tiền ảo ko phải là tiền pháp định nên ko gắn với quyền mặc định được chuyển đổi sang tiền pháp định và được NHTW đảm bảo. Những tổ chức phát hành tiền ảo cũng ko chịu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHTW. Đồng thời, phạm vi hoạt động của tiền ảo thường khá hẹp chỉ trong phạm một cùng đồng và sử dụng cho mục đích nhất định (tỉ dụ, game online). Nói cách khác, tiền ảo mang nhiều đặc điểm của hàng hóa trao đổi hơn là một đồng tiền. Mặc dù vậy, hiện nay tiền ảo đang từng bước phát triển với loại tiền ảo mang thể quy đổi (convertible virtual currency) nhưng chỉ gắn trách nhiệm của tổ chức phát hành mà ko gắn với trách nhiệm của NHTW và phạm vi hoạt động cũng chỉ ở phạm vi một cùng đồng như nêu trên.
Còn tiền kỹ thuật số hay tiền mã hóa (crytocurrency): được tạo ra bởi những thuật toán mã hóa phức tạp, được giao dịch, trao đổi hoàn toàn trên môi trường Internet và hiện nay chưa chịu sự quản lý của bất kỳ tư nhân hay tổ chức nào (trừ lúc được NHTW trực tiếp phát hành). Tỉ dụ tiêu biểu của tiền kỹ thuật số là Bitcoin, Ethereum… Mang thể xác định gốc của tiền mã hóa là tiền ảo nhưng đang phát triển để mang nhiều đặc điểm của tiền điện tử như khả năng chuyển đổi thành tiền pháp định, khả năng trả tiền, còn khả năng tích trữ trị giá thì ít hơn (do luôn biến động nhiều)… Mặc dù vậy, tiền kỹ thuật số vẫn còn khoảng cách rất xa để trở thành tiền điện tử với lý do quan yếu nhất là sự xác nhận của NHTW những quốc gia. Lúc NHTW những quốc gia ko thừa nhận, đồng tiền kỹ thuật số sẽ ko được đảm bảo và ko mang khả năng quy đổi ở phạm vi rộng như tiền điện tử. Hiện nay tiền kỹ thuật số đang được phát triển theo hướng khai thác những lợi thế, ưu điểm của kỹ thuật chuỗi khối – blockchain (như mức giá giao dịch thấp, độ an toàn bảo mật cao, tiện lợi, nhanh chóng…) hơn là theo hướng sử dụng đồng tiền kỹ thuật số như 1 đồng tiền thực sự.
Một loại tiền khác cũng thường bị hiểu nhầm đó là tiền di động (mobile money), cho rằng tiền di động và tiền điện tử khác nhau. Tuy nhiên, theo khái niệm của Hiệp hội thông tin di động toàn cầu (GSMA), Mobile money mang thể được hiểu ngắn gọn là tiếp cận nhà sản xuất tài chính qua điện thoại di động. Khái niệm này rộng và bao hàm đầy đủ ý nghĩa của nhà sản xuất này, nhất là từ góc độ người tiêu sử dụng. Theo đó, với thực chất là tiền pháp định, tiền di động mang thể hiểu là một dạng thức tiền điện tử do tổ chức (thường là nhà mạng) cung ứng nhà sản xuất trung gian trả tiền phát hành và định danh khách hàng thông qua cơ sở vật chất dữ liệu thuê bao di động. Dạng thức này chính là ví điện tử trên thuê bao di động, ko cần liên kết với tài khoản nhà băng. Đơn vị Tài chính quốc tế (IFC) cũng cho rằng, mobile money là một dạng tiền điện tử, trong đó những giao dịch trả tiền và tài chính được thực hiện trên điện thoại di động, mang thể trực tiếp hoặc ko trực tiếp gắn với tài khoản nhà băng.
2. Quy định về tiền điện tử tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa mang một văn bản pháp lý nào quy định khái niệm tiền điện tử. Tuy vậy, một số văn bản đã quy định những dạng thức của tiền điện tử gồm ví điện tử, thẻ trả trước… như tại Luật Nhà băng Nhà nước (2010), Luật những Tổ chức tín dụng (2010), Nghị định số 101/2012/NĐ-CP của Chính phủ về trả tiền ko sử dụng tiền mặt và Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 101/2012/NĐ-CP, Thông tư số 19/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ nhà băng (được sửa đổi bởi Thông tư số 26/2017/TT-NHNN). Hiện nay, Dự thảo Nghị định quy định về trả tiền ko sử dụng tiền mặt sửa đổi đã thống nhất đưa ra khái niệm rõ ràng về tiền điện tử:“Tiền điện tử là trị giá tiền tệ lưu trữ trên những phương tiện điện tử được trả trước bởi khách hàng cho nhà băng, chi nhánh nhà băng nước ngoài, tổ chức cung ứng nhà sản xuất trung gian trả tiền để thực hiện giao dịch trả tiền và được đảm bảo trị giá tương ứng tại nhà băng, bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.
So sánh với những khái niệm trên quốc tế, hoàn toàn mang thể thấy khái niệm trong dự thảo khá tương thích và mang phần dễ hiểu, rõ ràng và dễ phân biệt hơn. Quan yếu hơn là việc thống nhất đưa cả 3 mô phỏng tiền điện tử vào văn bản pháp lý ko những giúp số lượng giới hạn rõ ràng khoanh vùng phạm vi của tiền điện tử mà còn giúp công việc làm việc quản trị được thống nhất về một đầu mối là NHNN, từ đó lấp được lỗ hổng trong công việc làm việc quản trị so với mobile money hiện vẫn đang để trống .
Đồng thời, những pháp luật trong dự thảo tương quan tới tổ chức triển khai phi nhà băng nhà nước cũng giúp phân biệt rõ tổ chức triển khai phát hành tiền điện tử hợp pháp ( được cấp phép, giám sát hoạt động tiêu khiển ) với tổ chức triển khai hoạt động tiêu khiển ko phép, phạm pháp. Qua đó, giúp phân biệt rõ giữa tiền điện tử “ hợp pháp ” với tiền ảo, tiền điện tử “ phạm pháp ”, giúp những cơ quan mang thẩm quyền trong ngăn ngừa những hành vi tội phạm trong nghành nghề nhà sản xuất này vốn dĩ diễn biến phức tạp thời hạn qua .
Ngoài ra, dự thảo cũng đưa ra lao lý so với tổ chức triển khai phát hành tiền điện tử phi nhà băng nhà nước phải bảo vệ tỷ suất ký quỹ tương ứng 1 : 1 với tiền pháp định. Với tỷ suất này, những tổ chức triển khai phi nhà băng nhà nước sẽ ko mang số nhân tiền, từ đó ko tác động tác động tới chủ trương tiền tệ vương quốc và quan yếu hơn là bảo vệ quyền hạn của người tìm lúc tổ chức triển khai phát hành tiền điện tử vi phạm pháp luật hoặc chiếm hữu tiền tài người tìm .
Tóm lại, những lao lý về tiền điện tử đưa ra trong dự thảo là khá tổng lực, tương thích với thông lệ quốc tế và thực tiễn tại Nước Ta, bao trùm được những đặc tính quan yếu nhất của tiền điện tử và bảo vệ năng lực phân biệt rõ ràng với những loại tiền mã hóa và tiền ảo, cũng như bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của người tìm. Nghị định lao lý về trả tiền giao dịch ko sử dụng tiền mặt thay thế sửa chữa cho Nghị định số 101 / 2012 / NĐ-CP ngày 22/11/2012 với khái niệm và lao lý rõ ràng về “ tiền điện tử ” dự kiến sẽ giúp xóa bỏ những nhầm lẫn, tạo điều kiện cho hoạt động tiêu khiển của thị trường và công việc làm việc quản trị thuận tiện hơn, từ đó thôi thúc trả tiền giao dịch ko sử dụng tiền mặt tại Nước Ta .
3. Một số gợi ý
Trong điều kiện hiện nay, cùng với sự phát triển của kỹ thuật thông tin, những hình thức trả tiền ngày càng hiện đại, phổ biến, theo đó ngày càng nhiều khái niệm và thuật ngữ mới ra đời, ranh giới giữa những loại tiền cũng “giao xoa” với nhau nhiều hơn. Để tránh nhầm lẫn giữa những khái niệm giúp vận hành và quản lý tốt hơn, xúc tiến trả tiền ko sử dụng tiền mặt, chúng tôi gợi ý 5 điểm sau.
Một là, liên tục hoàn thành xong những văn bản pháp lý, chú trọng làm rõ những khái niệm. Cụ thể : ( i ) cần sớm mang pháp luật về quản trị tiền ảo, gia tài ảo. Trên trong thực tiễn, pháp lý Nước Ta chưa mang pháp luật về cấm gia tài ảo, tiền ảo, mà chỉ hoàn toàn mang thể sử dụng pháp luật hiện hành để loại trừ trong trường hợp này ; trong đó khái niệm “ tiền di động ” nên được lao lý đơn cử ; xem xét bổ trợ những lao lý nhằm mục đích tăng cường tính bảo mật thông tin, bảo đảm an toàn cho người sử dụng tiền điện tử tại Nước Ta .
Hai là, cần mang lộ trình giảm tỷ lệ ký quỹ của tổ chức phát hành phi nhà băng thích hợp với năng lực, trình độ của hệ thống. Quy định về tỷ lệ ký quỹ của những tổ chức phát hành phi nhà băng ở mức 100% là thích hợp với bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, kỹ thuật và cả trình độ của những tổ chức phát hành này sẽ ngày càng phát triển, năng lực quản lý, giám sát của NHNN cũng sẽ ngày càng tăng, lúc đó tỷ lệ này mang thể từng bước giảm xuống theo lộ trình thích hợp để tạo điều kiện cho thị trường phát triển.
Ba là, tăng cường giáo dục kinh tế tài chính, truyền thông online để giúp công chúng hiểu rõ thực chất của những loại tiền, gia tài ảo, từ đó công chúng mang những xử sự tương thích, tránh bị kẻ xấu lường đảo. nhà nước đã phát hành Chiến lược kinh tế tài chính tổng lực vương quốc ( tháng 1/2020 ) ; tuy nhiên, cần mang cơ quan chủ trì thiết kế xây dựng và thực thi Chiến lược giáo dục kinh tế tài chính như một cấu phần quan yếu .
Bốn là, trong tương lai, xu thế tăng trưởng gia tài ảo, tiền kỹ thuật số là thế tất khách quan, đặc trưng quan yếu là tiền kỹ thuật số do NHTW phát hành ( CBDC ). Theo đó, nhu yếu biến hóa về ý kiến, tư duy quản trị sẽ là cấp thiết so với những cơ quan quản trị nói chung và NHTW nói riêng. Do đó, NHNN nên mang lộ trình nghiên cứu và dò xét, nhìn nhận những quyền lợi và rủi ro đáng tiếc của những loại tiền này mang lại, xác lập cách tiếp cận tương thích so với tiền kỹ thuật số và mang lộ trình, giải pháp quản trị tương thích .
Năm là, triển khai những giải pháp thôi thúc trả tiền giao dịch ko sử dụng tiền mặt, sớm phát hành “ Chiến lược tổng thể và toàn diện về mạng lưới hệ thống giao dịch trả tiền vương quốc ” và Nghị định thay thế Nghị định trả tiền giao dịch ko sử dụng tiền mặt, hoàn thành xong khung pháp lý với những kỹ thuật tiên tiến tân tiến ứng dụng trong nghành nghề nhà sản xuất kinh tế tài chính – nhà băng nhà nước như blockchain, Fintech, cho vay ngang hàng, xác nhận điện tử …
Source: https://bloghong.com
Category: Tài Chính