Quang phổ liên tục là gì? Có đặc điểm như thế nào?

Quang quẻ phổ liên tục là một khái niệm khá phổ thông trong vật lý, nhưng ko phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm này. Cùng tìm hiểu một số tri thức liên quan tới quang đãng phổ liên tục qua bài viết dưới đây.

1. Khái niệm quang đãng phổ liên tục là gì?

Trước tiên, để hiểu được khái niệm quang đãng phổ liên tục, ta cần hiểu quang đãng phổ là gì. Quang quẻ phổ là những vạch tối hoặc sáng, thay đổi do sự phát xạ hay hấp thụ ánh sáng trong một dải tần số hẹp hơn so với những dải tần số phụ cận. Khái niệm này thường được sử dụng trong vật lý hay quang đãng phổ học nhằm tìm ra mối liên hệ giữa vật chất và quang đãng phổ, từ đó ứng dụng vào tìm ra tính chất của vật chất từ những gì thu nhận được lúc quan sát quang đãng phổ.

2. Đặc điểm của quang đãng phổ liên tục

Quang quẻ phổ liên tục chỉ phụ thuộc duy nhất là vào nhiệt độ của vật phát sáng đó, nó ko phụ thuộc vào cấu tạo về chất của vật. Lúc ở nhiệt độ càng cao, quang đãng phổ liên tục càng mờ dần về phía tím.

Với hai loại quang đãng phổ đó là quang đãng phổ liên tục và quang đãng phổ vạch. Trong đó thì quang đãng phổ vạch lại được chia làm hai loại là quang đãng phổ vạch hấp thụ và quang đãng phổ vạch phát xạ.

Để phân tích quang đãng phổ, người ta dựa vào những phương pháp tiêu biểu sau: quang đãng phổ huỳnh quang đãng XRF, quang đãng phổ tử ngoại – khả kiến UV-VIS, quang đãng phổ phát xạ hồ quang đãng OES, quang đãng phổ phát xạ nguyên tử ICP-OES, quang đãng phổ hồng ngoại và quang đãng phổ RAMAN.

Một số kỹ thuật phân tích quang đãng phổ phổ thông như:

• Quang quẻ phổ huỳnh quang đãng XRF.
• Quang quẻ phổ tử ngoại – khả kiến UV-VIS.
• Quang quẻ phổ phát xạ hồ quang đãng OES
• Quang quẻ phổ phát xạ nguyên tử ICP-OES
• Quang quẻ phổ hồng ngoại
• Quang quẻ phổ RAMAN

Vậy quang đãng phổ liên tục của một nguồn sáng là gì? Quang quẻ phổ liên tục là dải sáng ko với vạch quang đãng phổ mà chỉ với dải màu biến thiên liên tục, ko bị đứt đoạn, khởi đầu từ màu sắc đỏ tới màu tím.

Hình ảnh dải màu của quang đãng phổ liên tục

➤ Xem thêm: Quang quẻ phổ hấp thụ và phương pháp quang đãng phổ hấp thụ nguyên tử

Quang quẻ phổ liên tục với đặc điểm là chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của vật phát sáng, chứ ko liên quan tới cấu tạo vật chất, tức là quang đãng phổ liên tục của những chất khác nhau ở cùng nhiệt độ thì cho kết quả giống nhau. Nếu nhiệt độ càng cao thì quang đãng phổ liên tục càng mở rộng về phía miền sáng với bước sóng ngắn, tức là càng bị mờ dần về phía màu tím.

Loại quang đãng phổ này thường được ứng dụng để đo nhiệt độ của những vật ở rất xa như thiên thể hay những vật với nhiệt độ rất cao như lò luyện kim…

3. Quang quẻ phổ liên tục được phát ra lúc nào?

Như đã biết, mọi chất rắn, lỏng, khí lúc được nung nóng tới một nhiệt độ cao nhất định đều với thể phát ra ánh sáng. Do đó, nguồn phát của quang đãng phổ liên tục là những vật rắn (như dây tóc bóng đèn), chất lỏng (như kim loại nóng chảy) và chất khí áp suất thấp (như mặt trời) được nung nóng, đốt nóng hay sử dụng tia lửa điện kích thức tới mức phát sáng. Ngoài ra, nguồn phát của quang đãng phổ liên tục cũng với thể là những vật phát ra ánh sáng trắng.

Mặt trời là một nguồn phát của quang đãng phổ liên tục

➤ Với thể bạn sử dụng rộng rãi: Máy quang đãng phổ UV-VIS được ứng dụng trong những lĩnh vực nào?

Trong lúc đó, nguồn phát của quang đãng phổ vạch hạn chế hơn. Quang quẻ phổ vạch được phát ra từ những chất khí áp suất thấp được nung nóng hoặc kích thích bằng điện tới mức với thể phát sáng.

Để quan sát quang đãng phổ của một chất bất kỳ, ta sẽ đặt một mẫu nhỏ chất đó lên đầu điện cực than, sau đó cho phóng hồ quang đãng điện giữa hai cực sao cho ánh sáng phát ra rọi vào khe của máy quang đãng phổ để máy với thể chụp lại và phân tích.

Ví dụ lúc nung một cục sắt tới mức phát sáng thì ta với thể thu được kết quả như sau, tùy thuộc vào nhiệt độ: Ở 500 độ C, quang đãng phổ chỉ với màu đỏ tối. Lúc lên tới 800 độ C, quang đãng phổ lan sang màu cam và màu đỏ sáng. Tới 1000 độ C, quang đãng phổ với màu vàng, cam sáng. Và lúc nung sắt tới 1500 độ C, quang đãng phổ sắp như là ánh sáng trắng.

Nhờ ứng dụng của quang đãng phổ liên tục, những nhà khoa học đã với những phát hiện vô cùng thú vị và hữu ích trong ngành vật lý, hóa học hay thiên văn học.