Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp: Khái niệm và mối liên hệ

Sơ lược về thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp

San sẻ trên: 99141

Chứng khoán là bằng cớ xác nhận quyền và thuận tiện hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử, bao gồm những loại: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ ETF, chứng khoán phái sinh.

Thị trường chứng khoán (TTCK) là nơi diễn ra những hoạt động trao đổi, tậu bán, chuyển nhượng những loại chứng khoán; qua đó thay đổi chủ thể nắm giữ chứng khoán. Dựa theo tính chất của chứng khoán, thị trường chứng khoán sở hữu thể phân làm hai loại là thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.

Thị trường sơ cấp là gì?

Thị trường chứng khoán sơ cấp (main market) là thị trường tậu bán những loại chứng khoán mới phát hành, còn được gọi là thị trường cấp một hoặc thị trường phát hành.

Chức năng quan yếu nhất của thị trường sơ cấp là huy động vốn cho nền kinh tế, trong đó Nhà phát hành đóng vai trò là người đi huy động vốn, còn người tậu chứng khoán đóng vai trò là nhà đầu tư. Tiền bán chứng khoán trên thị trường sơ cấp sẽ thuộc về nhà phát hành. Nhà phát hành sở hữu thể là Chính phủ hoặc Chính quyền địa phương, thông qua việc phát hành trái phiếu để giải quyết vấn đề thiếu hụt ngân sách, thêm vốn xây dựng những công trình hạ tầng cơ sở hay phúc lợi công cùng. Nhà phát hành cũng sở hữu thể là những doanh nghiệp, thông qua phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu để sở hữu tiền mở rộng gia công kinh doanh.

Nguồn vốn của thị trường này chủ yếu được hình thành từ tiền tiết kiệm của người dân và của một số tổ chức phi tài chính. Qua hoạt động của thị trường sơ cấp, nguồn tiền nhàn rỗi trong dân cư, trong những tổ chức kinh tế, xã hội được chuyển thành vốn đầu tư dài hạn cho người phát hành chứng khoán. Bởi vậy, thị trường sơ cấp đóng vai trò quan yếu trong việc luân chuyển nguồn tiền từ nơi nhàn rỗi sang nơi cần sử dụng, song song xúc tiến những khoản tiết kiệm để đưa vào đầu tư. Hay nói cách khác, thị trường sơ cấp ko chỉ đóng vai trò tập hợp những nguồn vốn mà còn là phương tiện hữu hiệu nhằm tăng hiệu quả hoạt động của nền kinh tế.

Thị trường thứ cấp là gì?

Thị trường chứng khoán thứ cấp (secondary market) là thị trường giao du những chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp.

Trên thị trường thứ cấp diễn ra việc tậu bán chứng khoán giữa những nhà đầu tư, tiền thu được từ việc tậu bán chứng khoán ko thuộc về nhà phát hành mà thuộc về nhà đầu tư chứng khoán, nhượng lại quyền sở hữu chứng khoán cho nhà đầu tư khác.

Sau lúc chứng khoán được phát hành thường được tậu đi bán lại nhiều lần trên thị trường thứ cấp, nhất là đối với cổ phiếu. Việc tậu bán này sở hữu thể nhằm mục đich chứa giữ tài sản tài chính, nhận một khoản thu nhập nhất quyết hàng năm (thông qua cổ tức, trái tức…) hoặc để hưởng chênh lệch giá.

Nhờ sở hữu thị trường thứ cấp, tính thanh khoản của những chứng khoán đã phát hành trên thị trường sơ cấp được đảm bảo, nhà đầu tư sở hữu thể chuyển đổi chứng khoán họ sở hữu thành tiền mặt hoặc những loại chứng khoán khác lúc họ muốn. Hoạt động của thị trường thứ cấp chỉ làm thay đổi quyền sở hữu những chứng khoán đã phát hành, mà ko làm tăng thêm lượng vốn đầu tư cho nền kinh tế.

Mối quan hệ giữa thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp

Giữa thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp sở hữu mối quan hệ nội tại, trong đó thị trường sơ cấp là cơ sở, là tiền đề; thị trường thứ cấp là động lực. Nếu ko sở hữu thị trường sơ cấp thì ko sở hữu chứng khoán để lưu thông trên thị trường thứ cấp và trái lại; nếu ko sở hữu thị trường thứ cấp thì thị trường sơ cấp khó hoạt động thuận tiện và trôi chảy.

Việc phân biệt thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp sở hữu tính chất tương đối. Trong thực tế tổ chức TTCK, rất khó sở hữu sự phân định đâu là thị trường sơ cấp và đâu là thị trường thứ cấp, tức là trong một TTCK vừa sở hữu giao du của thị trường sơ cấp vừa sở hữu giao du của thị trường thứ cấp – vừa diễn ra việc tậu bán những chứng khoán mới phát hành, vừa diễn ra việc tậu đi bán lại chứng khoán đã phát hành. Mặc dù vậy, việc phân định hai cấp của TTCK sở hữu ý nghĩa khôn xiết quan yếu trong quá trình tiếp cận thị trường nhằm phát huy mặt tích cực và hạn chế mặt tiêu cực, đảm bảo sự vận hành ổn định của TTCK.

Đọc tiếp: Những bước để đầu tư chứng khoán hiệu quả trên thị trường thứ cấp