12 vị quân sư tài năng nổi tiếng trong lịch sử Trung Hoa cổ đại

Mặc dù rất khó để tìm ra được người giỏi nhất trong tất cả những vị quân sư này nhưng 12 loại tên sau đây với thể xem là những loại tên vượt trội nhất Trung Hoa cổ đại.

1. Bàng Thống

Bàng Thống, tự Sỹ Nguyên (178-214), đạo hiệu Phượng Sồ tiên sinh, sống vào cuối thời nhà Hán, đầu thời Tam Quốc, thường được người đời sau so sánh là tài ngang với Khổng Minh. Tư Mã Huy (Thủy Kính tiên sinh) nhận xét: “Nếu được một trong hai người Ngọa Lengthy (tức Khổng Minh) hoặc Phượng Sồ (tức Bàng Thống) thì với thể định hưng được thiên hạ”.

12 vi quan su tai ba 1

Trong trận Xích Bích, Bàng Thống hiến kế cho Tào Tháo tiêu dùng xích sắt ghép những thuyền lại thành một cụm để tránh cho quân sĩ say sóng, nhưng thực chất là để quân Ngô Thục tiện tiêu dùng kế hỏa công. Nhờ Bàng Thống mà lúc Chu Du sử dụng hỏa công, thuyền của Tào Tháo tập trung lại thành một cụm nên ko chạy thoát được, cháy rụi hết, góp phần rất to cho trận thắng Xích Bích.

Sau này lúc Chu Du mất, Tôn Quyền ko còn trọng dụng, Bàng Thống đã về phò tá Lưu Bị, làm chức Quân sư trung lang tướng, cùng cấp với Gia Cát Lượng. Với vai trò quân sư, Bàng Thống dẫn 5 vạn quân vào Tây Xuyên, cùng Pháp Chính bàn mưu chiếm Tây Thục của Lưu Chương, tạo nên lãnh thổ rộng to của nhà Thục Hán. Tuy nhiên, trong chiến dịch này ông bị trúng tên, mất tại đồi Lạc Phương lúc mới 36 tuổi.

2. Tư Mã Ý

Tư Mã Ý (179 – 251) tự Trọng Đạt, là nhà chính trị, nhà quân sự kiệt xuất, người đặt nền tảng cho nhà Tây Tấn thay thế nhà Ngụỵ.

Ông nổi tiếng nhất với những chiến dịch bảo vệ lãnh thổ Tào Ngụy khỏi những cuộc Bắc phạt của Gia Cát Lượng. Tư Mã Ý là một vị tướng, nhà chiến lược quân sự đa mưu túc trí với thể sánh ngang Gia Cát Khổng Minh. Hai người trở thành cặp kỳ phùng địch thủ, đánh nhau rất nhiều lần nhưng ko ai xoá sổ được ai.

12 vi quan su tai ba 2

Trong thời kì phục vụ nhà Tào Ngụy, Tư Mã Ý lập được rất nhiều chiến công như: Đánh bại Công Tôn Uyên, dẹp loạn Vương Lăng và nhiều chiến công hiển hách khác. Vị trí quyền lực nhất của ông trong triều đình nhà Ngụy đã tạo điều kiện cho hai con ông là Tư Mã Sư và Tư Mã Chiêu nắm quyền lực thực tế của nhà Ngụy, tạo tiền đề cho cháu của ông là Tư Mã Viêm soán ngôi nhà Ngụy, thành lập nhà Tấn, thống nhất Trung Hoa, kết thúc thời kỳ Tam Quốc. Sau lúc nhà Tấn lập, Tư Mã Ý được cháu mình truy tôn thụy hiệu là Tấn Tuyên Đế, miếu hiệu Cao Tổ.

3. Quách Gia

Quách Gia (170 – 207), tự Phụng Hiếu, là nhà chiến lược và quân sư trọng yếu của Tào Tháo trong thời kỳ cuối của nhà Đông Hán và thời kỳ đầu của Tam Quốc tại Trung Quốc.

Trong 11 năm phục vụ cho Tào Tháo, tài năng của Quách Gia đã góp công to giúp Tào Tháo thắng lợi những lãnh chúa quân thù như Lã Bố và Viên Thiệu, cũng như thủ lĩnh của bộ lạc Ô Hoàn là Đạp Đốn. Chính vì thế, ông là một trong những tay chân được tin tưởng và yêu quý nhất của Tào Tháo.

12 vi quan su tai ba 6

Trong trận Quan Độ, đứng trước trận tiền ông với nói với Tào Tháo: “Thừa tướng còn đang theo dõi đợi chờ à?”. Tào Tháo trả lời: “Viên Thiệu thế định tới đây đáng nhẽ phải giữ thế tiến công, nay hắn lại tiêu dùng phụng bài trước trận tiền, ý của ngươi là hắn muốn thủ?”. Lúc đó Quách Gia nói một câu chuẩn xác ý nghĩa cho cả trận đánh: “Viên Thiệu với thể thủ, nhưng Thừa tướng ko thể nào làm như vậy, quân ta tinh nhuệ một chọi lại mười, cần phải tác chiến ngay tức tốc, chần chừ đôi lúc lòng quân phập phồng thì nguy hiểm lắm”.

Quách Gia thường được xem là một trong những mưu sĩ xuất sắc nhất thời Tam Quốc và cả xuyên suốt lịch sử Trung Quốc, ko hề thua kém người đương thời là Gia Cát Lượng.

4. Gia Cát Lượng

Gia Cát Lượng (181 – 234) là vị quân sư và đại thần của nước Thục thời hậu Hán. Ông là một chính trị gia, nhà quân sự kiệt xuất, nhà tiên tri nổi tiếng.

Gia Cát Lượng là một nhà ngoại giao cự phách và cũng là một nhà phát minh tài hoa. Trong lĩnh vực quân sự, ông đã tạo ra những chiến thuật như: Bát trận đồ (Hình vẽ tám trận), Liên nỏ (Nỏ Liên Châu, tên bắn ra liên tục), Mộc ngưu lưu mã (trâu gỗ ngựa máy). Tương truyền, ông còn là người chế ra đèn trời (Khổng Minh đăng) và món bánh bao. Gia Cát Lượng được biết tới nhiều qua tác phẩm Tam Quốc diễn nghĩa.

12 vi quan su tai ba 5

Đóng góp to nhất của Gia Cát Lượng chính là việc bày ra “Lengthy Trung đối sách”. Chiến lược này được coi là nền tảng để Lưu bị đánh chiếm đất đai nhằm tạo thế chân vạc với hai thế lực chính thời bấy giờ là Tào Tháo và Tôn Quyền. Ông được xác nhận là một trong những chiến lược gia vĩ đại và xuất sắc nhất trong thời đại của mình và được so sánh với một chiến lược gia tài hoa khác của Trung Quốc là Tôn Tử.

5. Chu Du

Chu Du (175 – 210), tự Công Cẩn, đương thời gọi Chu Lang, là danh tướng khai quốc công thần của nước Ngô (Đông Ngô) thời Tam Quốc. Tương truyền, Chu Du đẹp trai và rất giỏi âm luật nên được gọi là Mỹ Chu Lang. Ông là nhà quân sự tài hoa, chuyên về thủy chiến, chức vụ chính thức là Đại đô đốc thủy quân, nên được gọi là Chu Đô đốc. Chu Du nổi tiếng với thắng lợi ở sông Xích Bích trước quân Tào Tháo, là trận chiến to nhất thời đó.

12 vi quan su tai ba 3

Trong “Tam Quốc diễn nghĩa”, La Quán Trung xây dựng Chu Du thành hình tượng một người luôn đố kỵ với tài năng của Gia Cát Lượng, nổi tiếng hơn cả với câu nói: “Trời đã sinh Du sao còn sinh Lượng?“. Tuy nhiên, trên thực tế, Chu Du là người khí độ cao thượng, phong lưu tài tử, văn võ toàn tài, hoàn toàn ko với chuyện đố kỵ nhỏ nhen như thế. Trong “Tam Quốc Chí” (sử liệu đáng tin nhất về thời Tam Quốc của sử gia Trần Thọ) kiểm tra Chu Du: “Tính tình khoáng đạt, đại lượng… là bậc kỳ tài!”. Ông đối với người bề dưới đều với lễ nghĩa, được mọi người vô cùng kính trọng.

Sau này, lúc Chu Du mất ở tuổi 35, Giang Đông cũng thiếu đi một tướng quân dũng lược, chí khí, đối với Ngụy và Thục trước sau chỉ với thể là phòng thủ mà thôi. Nếu Chu Lang với thể sống thêm 20 năm nữa, cục diện Tam Quốc với lẽ đã khác đi nhiều lắm.

6. Lục Tốn

Lục Tốn (183 – 245) tự Bá Ngôn, là tướng soái cũng là quân sư của Đông Ngô sống vào cuối đời Hán, đầu đời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông nổi tiếng qua trận Di Lăng vào năm 222 đánh bại quân Thục Hán của Lưu Bị, làm ông trở thành một trong những quân sư nổi tiếng của thời Tam Quốc.

Năm 219, nhân lúc Lưu Bị và Tào Tháo đanh tranh giành Hán Trung, Quan Vũ lại dẫn quân đánh Tương Dương, ko ưa chuộng tới Kinh Châu – nơi Đông Ngô đã dòm nom từ lâu – Lục Tốn đã bày kế cho Lã Mông chiếm Kinh Châu, thịt được đại tướng của Thục Hán là Quan Vũ, phá tan mưu mô lấy Kinh Châu làm bàn đạp đánh Tào Ngụy của Gia Cát Lượng.

12 vi quan su tai ba 7

Năm 222, Lưu Bị dẫn 75 vạn quân đánh Đông Ngô báo thù cho Quan Vũ. Lúc này những quân sư hàng đầu của Đông Ngô như Chu Du, Lỗ Túc và Lã Mông đã qua đời nên trọng trách bảo vệ Đông Ngô được giao cho Lục Tốn. Biết Lưu Bị ko với kinh nghiệm tiêu dùng binh, đóng quân ở nơi tử địa nên Lục Tốn đã tiêu dùng hỏa công xoá sổ 70 doanh trại của Lưu Bị, đánh tan 75 vạn quân của Lưu Bị.

Sau trận Di Lăng, Đông Ngô và Thục Hán kí hòa ước nên từ năm 222 tới năm 245, Lục Tốn đã nhiều lần đánh đuổi quân Ngụy, bảo vệ thành công Đông Ngô. Ông được cho là người phát ngôn câu nói nổi tiếng: “Lấy dân làm gốc, dân giàu thì nước mạnh, dân nghèo thì nước yếu”.

7. Khương Tử Nha

Khương Tử Nha (1156 – 1017 TCN), nguyên họ tên là Khương Vọng, còn tên là Tử Nha, vốn thuộc thị tộc mang huyết thống họ Khương, sau thiên cư sang đất Lã (phía Tây Nam Dương, Hà Nam ngày nay) nên đổi sang họ Lã. Lúc làm Thái sứ triều Chu, được tôn xưng là Sư Thượng phu (người cha tôn kính của quân đội) nên đời sau gọi ông là Lã Thượng. Ông phò tá Chu Vũ Vương diệt nhà Thương, song song cũng là người gây dựng nên nước Tề, nhờ với công mà ông được phong cho đất Tề và trở thành thủy tổ của nước Tề thời Chu. Trở thành Quốc Quân một nước chư hầu, Lã Thượng đã thi hành một chính sách sáng suốt và khôn khéo để thu phục lòng người, như tôn trọng phong tục bản địa, đơn thuần mọi nghi lễ phiền toái, mở rộng công thương nghiệp nghiệp, khai thác nguồn lợi của nghề đánh cá, làm muối… Tề sau này trở thành một nước mạnh suốt trong thời Tây và Đông Chu là nhờ công khai sáng của Lã Thượng.

12 vi quan su tai ba 8

Trong lịch sử Trung Hoa, Khương Tử Nha là nhà chính trị, nhà quân sự và mưu lược nổi tiếng nhất. Khương Tử Nha thọ tới 139 tuổi. Dân gian Trung Quốc cũng lưu truyền câu nói rằng “Khương Thượng trước, Tôn Tẫn sau, năm trăm năm trước Gia Cát Lượng, năm trăm năm sau Lưu Bá Ôn”.

Đã với nhiều truyền thuyết được lưu truyền xung quanh cuộc thế ông trước lúc ông theo phò tá nhà Chu, hồ hết đều kể tới việc ”Lã Vọng là con cháu của một dòng tộc quý tộc đã sa sút cuối đời Thượng, thời niên thiếu được hấp thụ nền giáo dục dành riêng cho giới quý tộc nên với học vấn uyên bác bỏ. Sau vì long đong nhiều trong cuộc sống, ko được vua Trụ trọng dụng, ông phiêu bạt khắp nước và rồi về ngồi câu cá bên Sông Vị để chờ thời”. Điển tích này là đề tài cho bức tranh ông già buông cần câu bên Sông Vị. Sau Chu Văn Vương đi tới, gặp gỡ và đàm đạo, phát hiện ra ông là nhân tài xuất chúng ngay tắp lự đón về, phong làm Thái sư – chức quan cao nhất cả về quân sự và chính trị đầu đời Chu.

8. Tôn Tẫn

12 vi quan su tai ba 9

Tôn Tẫn là vị quân sư nức danh thời Chiến Quốc, là hậu duệ của Tôn Vũ. Thuở niên thiếu, ông từng cùng với Bàng Quyên theo học binh pháp của Quỷ Cốc Tử. Sau lúc Bàng Quyên làm tướng nhà Ngụy, ngay tắp lự đố kỵ với tài của Tôn Tẫn mà lừa lật ông tới nước Ngụy rồi vu tội cho, làm Tôn Tẫn bị chặt xương đầu gối (tẫn hình). Chữ Tẫn trong tên của ông xuất phát từ hình phạt này mà ra. Sau này ông được sứ thần nước Tề đưa về Tề Quốc. Tướng Tề là Điền Kỵ phục tài của Tôn Tẫn nên đã tâu với Tề Uy Vương phong ông làm thầy. Thời đấy, Tề Uy Vương đang tranh chấp cùng Ngụy nên muốn thu nhận hiền tài, coi trọng tài năng quân sự của Tôn Tẫn mà thu nhận ông làm quân sự. “Tôn Tẫn binh pháp” của ông là kế thừa tư tưởng quân sự của Tôn Vũ.

9. Trương Lương

Trương Lương (250 – 186 TCN), tự là Tử Phòng, là mưu thần của Hán Cao Tổ Lưu Bang, là nhà quân sự, chính trị kiệt xuất thời Tần mạt, Hán sơ kỳ. Ông là người với công to trong khai quốc Hán Vương triều. Trương Lương được xưng là một trong ba người tài giỏi xuất chúng thời đầu nhà Hán (Trương Lương, Hàn Tín, Tiêu Hà).

Do với công lao trong chiến tranh Hán – Sở, Trương Lương được Lưu Bang (tức Hán Cao Tổ) vô cùng kính trọng và kiểm tra: ”Bàn định mưu lược trong màn trướng, quyết định thắng lợi ngoài ngàn dặm, ta ko bằng Trương Lương” và cho ông được mua lấy một vùng với ba vạn hộ ở đất Tề để phong, nhưng Trương Lương từ tạ, chỉ xin nhận phong ở đất Lưu – một vùng nhỏ hẹp hơn nhiều là nơi mà Trương Lương gặp Lưu Bang ngày trước. Hán Cao Tổ ngay tắp lự phong ông là Lưu hầu.

12 vi quan su tai ba 10

Tài năng của Trương Lương trong việc phò tá Lưu Bang dựng nên nghiệp nhà Hán đã tỏ rõ ông với tầm nhìn chính trị xa rộng, năng lực phân tích tâm lý tinh tế, nhãn quan chiến lược sắc sảo và tài phân tích, thu phục lòng người khôn khéo.

Những năm cuối đời, Trương Lương sống như một ẩn sĩ. Lúc viết Sử ký, nhà sử học nổi tiếng Tư Mã Thiên đã xếp những câu chuyện về ông vào phần Thế gia là phần dành cho những nước chư hầu, những người với địa vị to trong giới quý tộc, những nhân vật nổi tiếng như Trần Thiệp (tức Trần Thắng) hay Khổng Tử, trong lúc chỉ xếp truyện về Hàn Tín vào phần Liệt truyện (những người hoặc sự kiện kém quan yếu hơn.

10. Vương Mãnh

12 vi quan su tai ba 11

Vương Mãnh (325 – 375), tên tự là Cảnh Lược, người Bắc Hải thời Đông Tấn. Ông là nhà chính trị, nhà quân sự nức danh của thời kỳ Thập lục quốc, thừa tướng của nước Tiền Tần, đại tướng quân, phụ tá Phù Kiên bình định thiên hạ, thống nhất phương bắc. Thuở nhỏ, Vương Mãnh sống trong cảnh nghèo túng nhưng yêu thích học tập, đọc sách binh pháp. Ông là người thận trọng, khí độ bất phàm, ko câu nệ tiểu tiết, cũng hiếm lúc hòa hợp với người khác, ít kết giao nên bị những học giả thời đấy khinh thường. Tuy nhiên, Vương Mãnh ko vì vậy mà cảm thấy buồn bã.

11. Triệu Phổ

12 vi quan su tai ba 12

Triệu Phổ (922 – 992), tự là Tắc Bình, là nhà chính trị kiệt xuất thời đầu Bắc Tống và cũng là mưu sĩ nức danh trong lịch sử Trung Hoa. Triệu Phổ 3 lần làm tướng, nức danh 1 triều, làm chính trị 50 năm, thọ 71 tuổi. Triệu Phổ ít đọc sách nhưng lại túc trí đa mưu. Ông chỉ với quyển “Bán bộ Luận ngữ trị thiên hạ”.

12. Lưu Cơ

Lưu Cơ tự là Bá Ôn, sinh năm 1311 tại thôn Dương Võ, huyện Thanh Điền. Ông là nhà mưu lược quân sự kiệt xuất cuối nhà Nguyên đầu nhà Minh. Ông vừa là nhà chính trị, tác gia và nhà tư tưởng, thông kinh sử hiểu thiên văn, tinh binh pháp. Ông là người Hán và là khai quốc công thần triều Minh.

12 vi quan su tai ba 13

Lưu Bá Ôn là công thần khai quốc của nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc. Ông sinh ra trong một gia đình Nho học từng với truyền thống tranh đấu dũng cảm chống lại quân xâm lược Nguyên Mông trước đây. Nhờ siêng năng, yêu thích đọc sách nên ông sớm làu thông kinh sử, văn học, binh pháp và thiên văn. Năm Nguyên Thống thứ nhất đời Nguyên Thuận Đế (1333), ông thi và đỗ tiến sĩ, rồi được bổ làm quan, nhưng vì bị chèn lấn, chỉ trích nên ông bỏ về ở ẩn năm 1360.

Từ sau lúc trở thành mưu sĩ tài hoa của Chu Nguyên Chương, ông đã giúp Chu Nguyên Chương tuần tự đánh bại những tập đoàn quân phiệt khác như Trần Hữu Lượng và Trương Sĩ Thành, nhiều lần biến nguy thành an. Những thắng lợi quan yếu ở thành Thái Bình, An Khánh, Giang Châu, hồ Bà Dương chống Trần Hữu Lượng, ở Kiến Đức chống lại Trương Sĩ Thành cũng như việc quy hàng của Phương Quốc Trân và nhiều thế lực địa phương khác đều do Lưu Bá Ôn bày mưu tính kế. Đặc trưng tại hồ Bà Dương, ông cùng với Chu Nguyên Chương trực tiếp chỉ huy trận chiến và đã một lần cứu thoát Chu Nguyên Chương khỏi bị đạn pháo của quân địch bắn trúng.

Nếu du khách là người với niềm yêu thích với văn hóa, lịch sử của giang san Trung Hoa thì hãy đặt cho mình một tour du lịch Trung Quốc của Viet Viet Tourism nhé! Vững chắc du khách sẽ với được những sự hiểu biết thú vị lúc đặt chân tới vùng đất rộng to này.